Từ xưa tới nay, phần đông quốc gia luôn luôn tìm phần đôngh thể hiện quyền lực tối cao tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống, tư tưởng, quân sự… trong thời đại của nó. Một trong mỗi phần đôngh trọng yếu nhất là xây dựng những công trình kiến trúc mang ý nghĩa hình tượng.
Khi đó, kiến trúc với thể gánh vác trách rưới nhiệm để góp thêm phần tthường thế cho lý tưởng phát minh, tham vọng của quốc gia. Kiến trúc sư bậc thầy Mies van der Rohe (một886 – một969) từng nói: “Kiến trúc là ý chí của 1 thời đại được truyền tcửa quan vào ko gian”. Điều này với thể được thđó trong hồ hết công trình dễ tiếp cận, mang ý nghĩa hình tượng như cung điện, công trình tôn giáo, nhà quốc hội, thư viện quốc gia, bảo tồn, tháp cao tầng… Khi nhắc tới La Mã chúng ta sẽ nghĩ tới ngay trường đấu Coliseum; hoặc lúc nhắc tới Paris thì hình hình họa tháp Eiffel sẽ ngay tức thì xuất hiện. Giới tinh hoa luôn luôn tìm kiếm những phương thức hình tượng để tthường thế cho quốc gia. Còn quần chúng thì phấn đấu để phẩm giá và phiên phiên bản sắc của bè lũ mình được xác minh (theo Francis Fukuyama). Nói hồ hếth khác, kiến trúc góp thêm phần rất quan trọng trong quy trình xây cất phiên phiên bản sắc quốc gia, dân tộc.
Nhiều người trong chúng ta cảm thđấy khó hiểu lúc thiên hạ Qatar với diện tích và dân số nhỏ như một tỉnh thành của Việt Nam lại sẵn sàng bỏ ra số tiền khổng lồ để xây dựng những công trình kiến trúc tiền tiến tuyệt vời, cũng như chi hàng trăm tỷ USD để tổ chức World cup 2022, trong đó chủ yếu là xây dựng sảnh vận động và hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Họ trọn vẹn với lý lúc làm như vậy ở tầm nhìn xây cất quốc gia.
Xem thêm: nhà vườn 2 tầng
Mỗi quốc gia, dân tộc luôn luôn phcửa ải đương đầu với hoàn chình ảnh và thay đổi cố xã hội ở thời khắc hiện tại trong ko gian tương tác với gần như bè gần như bạn khác nên nó phcửa ải sắm lựa gần nhưh xác định “căn cước” của bè gần như bạn mình như vậy nào để tồn tại và cải tiến và phát triển. Chẳng hạn, vào cuối thế kỷ một7 – đầu thế kỷ một8, Piotr Đại đế nhận ra sự tụt hậu của Nga so với gần như nước phương Tây, ông sẽ đưa ra chủ trương học hỏi và kết nối với phương Tây. Thành phố Sankt Peterburg được xây dựng từ đầm lầy để trở thành một “cánh cổng của châu Âu”. Piotr mời những người design tốt nhất của châu Âu tới Sankt Peterburg để tạo ra những công trình hình tượng new của một nước Nga thuộc về châu Âu. Ngày nay, lúc cảm thđấy ko thể hòa hợp được với phương Tây, giới tinh hoa Nga đang xác định nước mình là 1 quốc gia Á-Âu (còn gần như bạn dạng thân gần như dân tộc trong nước Nga sẽ được hòa trộn gần như dòng máu Á- Âu từ lâu rồi), và nghệ thuật- kiến trúc Nga đang từng bước tthường xuyên đổi theo lý thuyết giao thọa tiết hóa Á-Âu.
Kiến tạo từ trên xuống: Ý chí chính trị
Trong tiến trình cải nhữngh và phát triển kiến trúc của mỗi quốc gia, với những thời khắc phiên phiên bản lề, cần nền kiến trúc đó phcửa quan xây đắp những “mẩu chuyện” new, nếu ko muốn rơi vào tình trạng sáo mòn, suy kiệt. Khi một guồng máy đang thao tác theo quán tính của nó, thì sự bẻ lái phụ thuộc rất to từ ý chí chính trị của nhân vật, giai cấp lãnh đạo.
Năm một852-một870, Napoleon III giao trọng trách nát cho Georges Eugene Haussmann tiến hành cuộc đại ccửa ải tạo Paris từ một thành phố hậu – trung thế kỉ trở thành một hình mẫu thành phố tiền – tân tiến, với những đại lộ, công viên to, quảng trường thoáng sẽng, hạ tầng nghệ thuật tiên tiến, tạo tiền đề cho sự xuất hiện những tuyệt tác kiến trúc new sau đó ko lâu như tháp Eiffel. Dự án vấp phcửa ải làn sóng phản đối từ phía người dân lẫn phần đông nhóm lợi ích. Nhưng Haussmann, với sự ủng hộ tuyệt đối từ hoàng đế cũng như phần đông người thiết kế cùng với sự, sẽ quyết liệt phá hủy 20.000 ngôi nhà để xây new gấp rất nhiều lần số đó, cũng như không ngừng mở rộng thêm tám quận và làm những đoạn đường rộng 30m (lúc đó đường rộng một3m sẽ là sẽ là to). Thành công của Đại dự án Haussmann cho thđó sự quyết đoán của lãnh tụ (Napoleon III) rất rất quan trọng lúc thiết kế những tự sự new.
Ở Liên Xô, sau lúc sẽ loại bỏ phần lớn đối thủ cạnh tranh chính trị và nắm vững quyền lực tối cao vô thượng, Stalin sẽ lãnh đạo thiết kế một nền nghệ thuật khác với người tiền nhiệm. Những nghệ sĩ tiền phong lúc trước như Malevich, Eisenstein, Melnikov bị phê phán là theo chủ nghĩa phương thức và cho “ra rìa”. Tthường vào đó, Stalin ủng hộ những nghệ sĩ khác mang mỹ học tương mến với ý kiến chính trị của ông như Deyneka, Aleksandrov, Iofan. Nghệ thuật Liên Xô (không giống nhau kiến trúc) thời kỳ Stalin là một trong các mỗi ví dụ tuyệt vời để chứng tỏ vai trò chính trị quan trọng thế nào trong việc tự sự nền nghệ thuật quốc gia. Bằng quyền lực tối cao của tôi, Stalin sẽ tạo ra một phong phần lớnh kiến trúc khuynh loát toàn liên bang và lan tỏa ra phần lớn nước thuộc khối XHCN, cả ở Đông Âu lẫn châu Á. Nó hướng tới tính đăng đối, chiết trung, hòa trộn kiến trúc thượng cổ với art-deco; phối hợp kiến trúc với chạm trổ, hội họa. Chi tiết trang trí dễ nhận mặt của nó là phần lớnh sử dụng thức cột, phù điêu với hình hình ảnh huy hiệu, ngôi sao sáng, băng đô, hoa, vũ khí, hình người. Dù mang ý kiến cho rằng kiến trúc Stalin ko sáng tạo, tiến bộ như thời Lenin, nhưng ko thể phủ nhận nó mang đậm màu ngầu và cá tính mạnh, sang trọng, dễ tiếp nhận so với nhân dân lao động.
Sự kiện Khruschev “xét lại” Stalin lúcến Bắc Kinh ko vừa lòng, coi đó như một sự “phản bội”. Mao Trạch Đông, một người rất ngưỡng mộ Stalin, cảm thđó cần phcửa quan tự tậu đoạn đường riêng của Trung Quốc để tiến lên chủ nghĩa cùng sản, bằng phần đôngh tiến hành Đại nhảy vọt. Năm một958, lãnh tụ Trung Quốc yêu cầu xây dựng “thập đại kiến trúc” ở Bắc Kinh, bao hàm một0 công trình to như Đại lễ đường Nhân dân, Bảo tàng Quốc gia, Cung văn hóa truyền thống Dân tộc, Nhà ga Bắc Kinh… trở thành hình tượng của tổ quốc Trung Quốc thời đại new. Tuy cuộc Đại nhảy vọt trong kinh tế tài chính thất bại, nhưng những công trình kiến trúc “tthường thế” cho này lại thành công. Đại lễ đường Nhân dân thời đại này vẫn là hình tượng cho khát vọng và sức khỏe của Trung Quốc. “Thập đại kiến trúc” sở hữu thể coi như phiên phiên phiên bản kiến trúc Stalin ở Trung Quốc, được thể hiện ở tính chiết trung giữa phương thức văn hóa truyền thống với tiến bộ, sự Note tới những rõ ràng trang trí theo kiểu art- deco, quy mô, tầm vóc to.
Ở Việt Nam, sau thắng lợi Điện Biên Phủ, chúng ta vẫn sử dụng nhiều công trình thời Pháp thuộc làm trụ sở mọi cơ quan hành chính rất quan trọng như Phủ Chủ tịch (Dinh Toàn quyền cũ), Trụ sở Bộ Ngoại giao (Sở Tài chính Đông Dương cũ). Có thể coi đó là hiện tượng “sở hữu hình tượng”, một việc làm cực chẳng đã (vì còn nghèo) và nhân văn (tôn trọng tác phẩm nghệ thuật của cơ chế cũ). Phquan ải tới đầu những năm một960, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa new mang điều kiện xây dựng những hình tượng kiến trúc của riêng mình trên cơ sở tìm hiểu thêm mọi nước XHCN bằng hữu và tận dụng 1 trong những mỗi tiến bộ từ thời kỳ trước. Đó là những công trình: Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc (một960), Tổng cục Thống kê (một960), Bảo tàng Việt Bắc (một963), Hội trường Ba Đình (một962)… Chúng đó là những hình tượng trước tiên của nước Việt Nam new: Độc lập – Tự do – Hạnh phúc.
Kiến tạo từ dưới lên: Tự sự vây cánh
Tự sự bằng hữu là số đôngh thức một bằng hữu phân trần mình theo chiều kích ko gian và thời kì, trong sự tổ hợp số đông vấn đề lịch sử vẻ vang, chính trị, văn hóa truyền thống, quả đât… nhằm mục đích giquan ải đáp số đông thắc mắc về việc tồn tại, vận hành, hình thành, triển vọng, ước mơ của bằng hữu.
Về mặt chúng ta dạng chất (quy chất), chúng ta hữu sinh sống ở một khu vực địa lý, khí hậu đặc trưng, di truyền phần đông mã văn hóa truyền thống- nhân học trải qua không ít thế hệ như một phản ứng mua lọc tự nhiên. Quá trình di truyền đó là tự sự thụ động, một dạng “nhật ký”, “mã gien” trong vô thức tập thể.
Về mặt thi công, đàn đàn luôn luôn phcửa quan đương đầu với hoàn chình ảnh và vươn lên là cố xã hội ở thời khắc hiện tại trong ko gian tương tác với hầu như đàn đàn khác nên nó phcửa quan tìm lựa hầu nhưh xác định “căn cước” của đàn đàn mình như vậy nào để cải nhữngh và phát triển vững chắc, ko bị thoái hóa, tự hủy. Việc xác định, “trình làng” phiên bạn dạng thân là tự sự chủ động. Khi sẽ xác định được mình, đàn đàn và hầu như thành viên của nó sẽ sở hữu thêm sự tự tín để bảo hộ, tạo ra nền nghệ thuật new. Cũng như họa sỹ Nguyễn Sáng, sau lúc cùng nhân dân trcửa quan qua cuộc kháng chiến chống Pháp chín năm sẽ tự nhận ra sự tthường xuyên đổi trong vàng thuật của tớ bằng lời nói: “Cách mạng sẽ sinh ra tôi lần thứ nhì”.
Cung Thiếu nhi thủ đô
Khi một quốc gia định hình được nội dung tự sự đàn một phần nhiềuh thuyết phục, phần nhiều nghệ sĩ sẽ sở hữu được “tâm thế chính trị” để tự tín tạo ra. Sau Cách mạng Tháng Mười Nga, ngoại trừ những người tậu lựa thiên cư sang quốc tế, giới văn nghệ Nga phấn chấn, cùng nhau hướng tới tương lai tốt rất đẹp cho thiên hạ đang bị trì trệ vì khối hệ thống quan liêu và chiến tranh. Phong trào Kiến tạo (constructivism) xuất hiện trong hoàn chình họa đó.
Khi một quốc gia định hình được nội dung tự sự đồng đội một mọih thuyết phục, mọi nghệ sĩ sẽ mang được “tâm thế chính trị” để tự tín tạo thành.
Các họa sỹ, người kiến trúc, thi sĩ tiến bước cùng nhân dân lao động, hừng hực khí thế xây dựng một nền nghệ thuật new, đoạn tuyệt với chủ nghĩa kinh viện thời kỳ đế chế. Trong suốt những năm một920, những nghệ sĩ theo chủ nghĩa Kiến tạo đang tthường đổi trọn vẹn khái niệm về kiến trúc, design thứ họa, phlặng hình họa. Họ khích lệ vận dụng những tiến bộ khoa học nghệ thuật new trong vàng thuật, sử dụng phần đông bố cục trừu tượng, gắn nghệ thuật với thời đại, phục vụ những ý muốn new của xã hội qua việc sử dụng thép, bê tông thường design những khu nhà tập thể đa tác dụng… Điều đó cũng mến tương thích với ý kiến của Lenin lúc chuyển đổi tài chính Nga từ một nước nông nghiệp sang công nghiệp. Chúng ta với thể tưởng tượng trong con mắt những nghệ sĩ Nga lúc đó, việc xây dựng chính quyền Xô viết là 1 trong dự án nghệ thuật quy mô to.
Sau Thế chiến II, lúc Liên Xô dẫn dắt khối xã hội chủ nghĩa, dù giới văn nghệ chịu chình ảnh kiểm duyệt gắt gao, nhưng hầu như nghệ sĩ vẫn với thể phát hành những tác phẩm đỉnh cao, khác với niềm tin thiếu căn cứ ở một vài nơi hiện nay rằng chỉ với “tự do” new tạo ra tuyệt tác!? Ở trường hợp Liên Xô, chúng ta với thể lý giquan ải rằng, nền tảng văn hóa truyền thống dân tộc, vị thế quốc gia, tâm thế chính trị của nghệ sĩ new là những yếu tố rất quan trọng để tạo thành những tác phẩm đỉnh cao. Khi Liên Xô dẫn dắt một nửa toàn thế giới, thì tâm thế chính trị và trách nát nhiệm của hầu như nghệ sĩ khác hoàn toàn so với lúc họ là công dân của những quốc gia tan đàn xẻ nghé, thiếu chủ thuyết xã hội. Dù giới văn nghệ hầu như nước hậu Xô viết với vẻ được hưởng bầu ko khí tự do hơn, nhưng tới nay sau hơn 30 năm phân ly độc lập, vẫn chưa thđó xuất hiện những tuyệt tác to như thời Liên Xô. Rõ ràng, sức khỏe tự sự đàn với kỹ năng kích quí tiềm năng tạo thành của người nghệ sĩ.
Nền tảng văn hóa truyền thống dân tộc, vị thế quốc gia, tâm thế chính trị của nghệ sĩ new là những yếu tố trọng yếu để tạo ra những tác phẩm đỉnh cao
Ở chiều trái lại, chính những thành công đột phá trong vàng thuật vẫn tạo thiện cảm của giới trí thức, văn nghệ quốc tế so với quốc gia xã hội chủ nghĩa non trẻ. Các người kiến trúc hàng đầu toàn thế giới những năm một920-một930 như Le Corbusier, Frank Lloyd Wright đều ngưỡng mộ và ủng hộ phần đông công trình kiến trúc Kiến tạo, thậm chí cả Hiện thực xã hội chủ nghĩa nữa. F.L. Wright viết trong tự truyện của tớ rằng: “Choáng ngợp vì sức sống, sự mạnh mẽ và tự tin, chủ nghĩa nhân vật và độ no ấm trong diễn tả, ngưỡng mộ tính cá thể đầy nhưng màu sắc sắc, chưa lúc nào được hiểu bí hiểm của niềm hạnh phúc như vậy. Nước Nga sở hữu thể mang lại cho đám đông cãi cọ của những loại người già nua đầu óc sặc mùi tiền và chiến tranh của toàn thế giới phương Tây phần tâm hồn vẫn bị vùi lấp, và tôi hy vọng, kịp thời xuất hiện để ngăn chặn sự tự diệt vong nhưng mà phần đông quốc gia đang cùng nhau lao tới”.
Ở Việt Nam thời bao cấp, ko kể ý chí chính trị của những người lãnh đạo, sự tiến hành bằng đỡ của hồ hết nước XHCN, thì sự thứng tâm hợp lực của lũ đàn và giới người design đang tạo ra một giai đoạn kiến trúc Việt Nam với căn tính rõ ràng. Dù dồn hết nguồn lực để tăng viện cho mặt trận miền Nam, sau đó là khủng hoảng kinh tế tài chính vì cơ chế quản trị và vận hành quan liêu, bao cấp, người Việt Nam vẫn với thể xây dựng được những công trình với thẩm mỹ và làm đẹp new mẻ, tiến bộ, nhân văn, phục vụ quần chúng nhân dân lao động.
Có cần lý tưởng phát minh cho hầu như thành phố?
Các thành phố VN hiện nay đang ở thời khắc cải tiến và phát triển rất nhanh khô hao, nhưng chưa với những tự sự new thu hút, mạnh mẽ và uy lực. Điều đó dẫn tới tình trạng quốc gia cứ phquan ải “đuổi theo” hầu như dự án bất động sản của những tập đoàn to để điều chỉnh quy hoạch. Trong sườn chình ảnh với phần “lủng củng” đó, chúng ta phquan ải nhấn mạnh và xác định vai trò lãnh đạo, xây dựng của quốc gia trong quy hoạch, design thành phố, kiến trúc, nhất là lúc hầu như tập đoàn tư nhân đang cho thđấy họ chỉ nghĩ tới quyền lợi nhưng mà ko nhiều với trách nát nhiệm so với xã hội.
Chúng ta hiện đang sở hữu rất nhiều những công trình to được tài trợ vì quốc gia và tư nhân nhưng ko đưa ra được “đầu bài” mang đặc thù tự sự đàn, vậy nên kết quả của nó là những công trình kiến trúc “giông giống như” ở nhiều “thành phố đại trà” khác trên trái đất. Có lẽ, ngay giờ đây chúng ta cần tìm lựa và xây dựng một tự sự đàn new mẻ, sở hữu kỹ năng kkhá gợi sáng tạo để lan tỏa vào những dự án, những cuộc thi tuyển kiến trúc?
Lphát minh – một khái niệm mang thể lúcến nhiều người Việt Nam “dị ứng” và “ngừa”, nhưng lại đó là thứ trọng yếu còn thiếu trong quy hoạch, thiết kế kiến thiết, xây dựng, vận hành phần đông thị trấn to VN hiện nay.
Lý tưởng phát minh – một khái niệm mang thể lúcến nhiều người Việt Nam “dị ứng” và “dự trữ”, nhưng lại đó là thứ rất quan trọng còn thiếu trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng, vận hành phần nhiều thành phố to VN hiện nay.
Những thành phố – ý nói những thành phố vĩ đại – được xây bằng gì? Chúng được xây bằng lý tưởng phát minh.
Lý tưởng phát minh của La Mã sẽ tạo thành thành phố La Mã, và “mọi đoạn đường đều dẫn tới thành Roma”. Sau lúc La Mã bị phá hủy, Constantinopol (La Mã thứ nhì) thất thủ, gần như Sa hoàng Nga muốn Moskva trở thành La Mã thứ ba và sẽ ko mang La Mã thứ tư nữa. Từ đầu thế kỷ một9, người ta gọi Paris là “kinh đô ánh sáng” để xác minh nó là trung tâm văn hóa truyền thống, tri thức của toàn thị trường quốc tế.
Vậy lý tưởng phát minh của TP Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Hcửa quan Phòng, Cần Thơ… là gì? Chỉ lúc vấn đáp được thắc mắc đó, người ta new tin tưởng vào hành vi của tôi. Không mang lý tưởng phát minh, mọi hành vi sẽ chìm đắm trong vòng luẩn quẩn tranh cãi cô động.
Kiến trúc Việt Nam trong một Đông Nam Á năng động và chủ động
Với vị trí địa lý thuộc ở vùng biên phía Nam của văn hóa truyền thống Trung Quốc, lại từng là thuộc địa một nghìn năm, nước Đại Việt xưa sẽ xây dựng nền văn nghệ của tôi theo hướng Hoa tâm luận (đôi lúc còn tự nhận mình là Hán nhân!). Triết học, văn học đều lđó Trung Quốc làm chuẩn chỉnh mực, làng nghề kỹ nghệ chủ yếu được phát khởi sau lúc mang người đi sứ từ phương Bắc về. Người Việt Nam xưa nhận mình là người phương Nam, do lđó Trung Quốc ở phương Bắc để phân tích.
Đến thời Pháp thuộc, Việt Nam thuộc trong xứ Đông Dương thuộc Pháp. Với rất đầy đủh xác định địa lý như vậy, tư tưởng “dĩ Âu vi trung” (eurocentrism) trong kiến trúc nói riêng và văn hóa truyền thống Việt Nam nói chung nảy nở và kéo dãn dằng dai tới ngày thời điểm hôm nay. Dường như, kiến trúc Champa trở thành một phần rất quan trọng của kiến trúc Việt Nam. Những phân tích về kiến trúc Champa mở đầu xuất hiện từ thời Pháp thuộc. Do tthường xuyên đổi nhận thức về kiến trúc nước mình, vua Khcửa ải Định vẫn cho phối hợp nhiều mô-típ kiến trúc Champa vào trong công trình lăng của ông. Ngày nay, trong hầu như rất đầy đủ diễn ngôn chính trị, kiến trúc Champa vẫn trở thành di sản kiến trúc Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam xác định mình là 1 trong quốc gia Đông Nam Á. Điều này sẽ mở ra một chương new trong việc thi công văn học nghệ thuật việt nam. Đông Nam Á tâm luận (Aseancentrism) là thời cơ cho phần nhiều nghệ sĩ Việt Nam cũng như của toàn bộ phần nhiều quốc gia khác trong khu vực, cũng chính vì nó là 1 trong vùng đất nhưng màu sắc mỡ đang đợi canh tác.
Tuy với quái lạ, nhưng phần đông quốc gia Đông Nam Á vẫn tồn tại nhiều cơ sở chung để cùng nhau thiết kế căn cước, với thể kể tới: địa lý (sông, hồ), khí hậu (nhiệt đới), nhân khẩu (phiên phiên bản địa Đông Nam Á và hậu duệ thiên cư từ Nam Trung Hoa), xã hội (hậu thuộc địa), nền tảng tư tưởng (phối hợp Ấn Độ, Trung Quốc, phương Tây), kinh tế tài chính (đang tăng trưởng mạnh), văn hóa truyền thống (nhiều chủng loại).
Trong thời kì qua, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đang với nhiều sinh hoạt tăng cường kết nối với phần đông nước ASEAN như cứu giúp phần đông người kiến trúc trong nước được xác nhận là người kiến trúc ASEAN, đạt chứng chỉ hành nghề kiến trúc ASEAN, mời phần đông người kiến trúc ASEAN tham gia tập huấn trở nên tân tiến nghề nghiệp và công việc liên tục (CPD)…
Cũng tương đương như ở Việt Nam, trào lưu kiến trúc xanh – vững chắc, kiến trúc phê phân bình địa phương, sự tìm kiếm phiên phiên bản sắc trong thời đại toàn thế giới hóa, đang thôi thúc số đông người kiến trúc ở số đông quốc gia Đông Nam Á. Sự đồ vậtng điệu giữa kiến trúc Việt Nam với số đông nước ASEAN ngày càng thể hiện rõ hơn. Điều đó chứng tỏ Đông Nam Á tâm luận là 1 trong mỗi số đôngh xác định kiến trúc VN quí hợp.